การยกขันตั้งหรือขันครู เพื่อขอมอบตัวเป็นลูกศิษย์ โดยเครื่องบูชาครูบรรจุอยู่ในพานเป็นเครื่องประกอบพิธีไหว้ครูหรือบูชาครูของคนโบราณล้านนา (ทางเหนือ) เพื่อเป็นการจรรโลงและสืบทอดขนมธรรมเนียมประเพณี

คนในสมัยโบราณโดยเฉพาะคนล้านนาในอดีตจะมีการเรียนวิชาคาถาอาคมเกือบทุกคนโดยเฉพาะผู้ชาย แต่ก็ใช่ว่าผู้หญิงจะเรียนคาถาอาคมไม่ได้ ความเชื่อของชาวเหนือหรือชาวล้านนาเกี่ยวกับเรื่องขันตั้งหรือขันครูนั้นจะมีอยู่ในงานฝีมือและงานช่างทั้งหลายเป็นต้นว่า ช่างปี่ (นักดนตรีพื้นบ้านที่เป่าปี่ในการขับซอ) ช่างซอ (ผู้ขับร้องเพลงพื้นบ้านล้านนา) ช่างแต้ม (ช่างวาดเขียน) ช่างต้อง(ช่างแกะสลัก) ช่างฟ้อน ช่างไม้  ช่างก่อสร้าง(สล่าแป๋งบ้าน) นักมวย นักดนตรี ฯลฯ กล่าวคือ วิชาชีพหรือวิชาฝีมือเหล่านี้ต้องมีครูเป็นผู้ประสิทธิประสาทวิชาให้ วิชาชีพบางอย่างแม้ว่าไม่ได้มีครูสอนหรือถ่ายทอดให้โดยตรง แต่เมื่อจะประกอบวิชาชีพนั้นๆก็จะต้องขวนขวายหาครูหรือมีครูเข้าไว้ก่อน ดังคำกล่าวที่ว่า "ศิษย์มีครู" และก่อนที่จะลงมือประกอบอาชีพหรือกิจกรรมนั้นๆ ก็ควรที่จะต้องระลึกนึกถึงพระคุณของครูและอาราธนาอัญเชิญเอาครูบาอาจารย์มาช่วยคุ้มครองปกปักษ์รักษาให้ปลอดภัยในการทำกิจการงานนั้นๆไม่มีอุปสรรค์ หรือประสบผลสำเร็จไปได้ด้วยดี

 ส่วนในการเรียนด้านคาถาอาคม ไสยเวทย์ต่างๆของผู้ชายล้านนานั้น ส่วนใหญ่จะเน้นไปด้านอยู่ยงคงกระพัน ป้องกันศาตราวุธ ยิงไม่ออก ฟันไม่เข้า รวมไปถึงเมตตามหานิยม ส่วนผู้หญิงก็มักจะเป็นเมตตามหานิยม ค้าขายและเป็นหมอรักษาอาการเจ็บป่วยเช่น การเสกเป่ารักษาโรคต่างๆ การทำนายทายทักเป็นต้น ซึ่งการเรียนวิชาเหล่านี้คนล้านนาจะให้ความสำคัญแก่ครูบาอาจารย์ผู้สอนสั่งหรือถ่ายทอดวิชาให้จึงต้องมีการขอเป็นลูกศิษย์

#ขันครู #ขันตั้ง (พานเครื่องครู)

"ขัน" ในภาษาเหนือ หมายถึง พาน ในภาษากลาง เป็นภาชนะที่ใช้สำหรับการบรรจุของเพื่อใช้ในแง่ของความเชื่อความศักดิ์สิทธิ์ หรือใช้ในพิธีกรรมต่างๆ 

"ขันตั้ง" มีจำนวนตั้งแต่   ๔ ,  ๘ , ๑๒ , ๓๒ , ๓๖ และ ๑๐๘ ซึ่งเป็นตัวเลขที่มีความหมายเกี่ยวกับ ธาตุทั้ง ๔ คือ หรือเกี่ยวกับคุณที่ศักดิ์สิทธิ์ มีคุณมารดา บิดา คุณพระรัตนตรัย เป็นต้น

"ขัน๓๒" นี้ หมายถึง ขันครูเป็นขันของผู้เป็นครูอาจารย์ลำดับชั้นสูง เป็นขันครูใหญ่ไหว้เทวดาทั้งสามโลก และอีกนัยหนึ่งคือ ขันอาการ ๓๒ หมายถึง รูปขันธ์ทั้ง ๓๒ ประการ

"ขันครู36" คือขันที่ ได้แก่ มรรคมีองค์ 8 และคุณแม่ธรณี 12 และคุณโสฬสญาณแห่งพระพุทธเจ้า 16 ประการ รวม 36 เป็นขันครูบูชาพระเจ้า ๑๖ พระองค์ หรือขันพ่อครูเป็นขันของผู้เป็นครูอาจารย์ลำดับชั้นสูงหรือผู้ที่มิจิตสัมผัสและผู้ที่มีของเก่าติดตัวมาตั้งแต่เกิด

"ขันหลวง" แบ่งเป็น ขัน๑๐๘, ขัน๑๐๙, ขัน๒๒๗ และ ขัน๑๐๐๐ นี้หมายถึง ขันครูเครื่องใหญ่ เป็นอาจารย์ผู้มีวิชาอาคมแกร่งกล้า ระดับบรมครู ระดับผู้อาวุโส ขั้นพระสงฆ์ที่มีวิชาแก่กล้า ขั้นเจ้า

#ศิษย์สายคุ้มนะหน้าทอง #อาจารย์สุบิน